Pedodonti Nedir? Çocuk Diş Hekimliği Neye Bakar?

Çocuk Diş Hekimliği Nelerle İlgilenir?

Pedodonti bir diğer ifadeyle çocuk diş hekimliği bebeklerde, çocuklarda ve gençlerde görülen diş problemlerinin tanı ve tedavisi ile ilgilenen anabilim dalıdır. Peki pedodonti neye bakar? Pedodonti uzmanları genellikle 0-15 yaş arasındaki çocukların süt dişlerinin ve/veya daimi dişlerinin korunması, dişlerde olan sorunların giderilmesi ile ilgilenir. Pedodonti uzmanları bebek, çocuk ve gençlerde Ağız sağlığının korunması için koruyucu, önleyici ve tedavi edici işlemleri uygularlar. Çocuk diş hekimleri dişlerdeki çürüklerin ve diğer problemlerin tanı ve tedavisi ile ilgilenirler.

Dolgu tedavisi, kanal tedavisi, diş çekimi ve/veya herhangi bir sebeple dişlerinde dizilim problemi olan çocuklarda aparey kullanımı gibi tedaviler pedodonti bölümünde başlıca uygulanan tedavi yöntemleridir. Çocuk diş hekimleri çocukların ağız, diş ve çene gelişimlerini yakından takip eder ve gerekli durumlarda dişlerin doğru pozisyonda konumlanması için müdahalede bulunabilirler. İlave olarak çocukluk döneminde çarpma, düşme gibi travmalara bağlı olarak diş kırılması gibi sorunlara da sık rastlanır. Pedodonti uzmanları çocukluk döneminde sıklıkla karşılaşılan diş Travmalarının (kırıklar, çatlaklar, yer değiştirmeler) tedavisi ile ilgilenir (1, 2).

Ebeveyn ve Çocuk Ağız ve Diş Bakımı Eğitimleri

Bebeklerin süt dişleri anne karnındayken gelişmeye başlar. Yenidoğan bir bebekte diş etlerinin altında gömülü yaklaşık olarak 20 adet süt dişi vardır. Genellikle bebek 3 yaşına geldiğinde süt dişlerinin tamamı çıkar. Bebeğin ilk dişleri olan süt dişleri bol miktarda organik madde içerdiğinden çürümeye daha yatkındır. Süt dişlerinin sağlığının korunması ileride ortaya çıkabilecek ağız ve diş sağlığı sorunlarını da önlemeye yardımcı olur. Bu nedenle ebeveynlerin öncelikle önleyici tedbirler hakkında bilgi sahibi olması önemlidir (3).

Ağız ve diş bakımı bebeklik çağından başlar. Bebeklerin kendi ağız hijyenlerini sağlama yetileri henüz olmadığından bebeklerinin ağız ve diş bakımı konusunda ebeveynlerin öncelikle bir pedodonti uzmanına danışması ve gerekli bilgileri alması önemlidir. Ebeveynlerin bebeklerinin ağız ve diş sağlığını korumalarına yardımcı olabilecek bazı öneriler şu şekilde sıralanabilir (4):

Bebeğin diş etlerini günde iki kez nemli, pamuklu bir bezle veya gazlı bezle temizlemek,

Anne sütünün yüksek şeker içeriği nedeniyle gece beslenmelerini azaltmak,

Ballı süt gibi şekerli gıdalar vermemeye özen göstermek,

Bebek diş çıkarma sürecindeyken diş etlerini rahatlatması için verilen diş kaşıyıcı gibi nesnelerin steril olmasına dikkat etmek,

Dişlerin sürmesinin ardından yumuşak uçlu bir diş fırçası yardımıyla bebeğin dişlerini fırçalamak,

Bebeğin ilk dişinin çıkmasının ardından mümkünse bebek 1 yaşına gelene kadar çocuk diş hekimi uzmanına bebeğin dişlerini kontrol ettirmek,

Çocuğun diş fırçalama becerisini yeterince kazandığından emin olana kadar diş fırçalama konusunda çocuğa yardımcı olmak,

Çocukların dişlerini fırçalarken kullanılan diş macununun florür içeren bir macun olduğundan emin olmak (2 yaşından küçük bebeklerde florürlü diş macunu kullanmadan önce pedodonti uzmanına danışılması önerilir.)

Yukarıda sayılanların yanı sıra çocuklar pek çok konuda olduğu gibi ağız ve diş bakımı konusunda da ebeveynlerini örnek alırlar. Bu nedenle çocuklara ağız ve diş bakımını öğretmenin en iyi yollarından bir tanesi onlara iyi örnek olmaktır. Örneğin ebeveynlerin düzenli olarak dişlerini fırçalamaları ve diş ipi kullanmaları çocuklarının doğru ve etkili bir biçimde diş fırçalama alışkanlığını edinmesini sağlayabilir. Ebeveynler çocuklarına diş fırçalama sırasında tüm dişlerini ve diş etlerini kapsayacak şekilde fırçalamalarını öğreterek ilerleyen dönemlerde görülmesi muhtemel olan diş çürüklerini önlemede önemli bir rol oynarlar.

Koruyucu Diş Hekimliği (Ağız hijyeni, Florür Uygulamaları, Fissür örtücü Uygulamaları)

Bebeklerde diş çürüğünün önlenmesi bebeğin genel sağlığı açısından oldukça önemlidir. Bebeklerde ve çocuklarda diş çürüklerini önlemenin ve korumanın en etkili yolu ağız ve diş temizlik ve bakımına özen göstermektir. Bebeklerde biberon çürüğü olarak da bilinen çürükler görülebilir. Bazı araştırmalar bu çürüklerin sebebinin anne sütünde veya inek sütünde bulunan laktoz yani süt şekeri olduğunu ileri sürer. Ancak diğer bilimsel çalışmalara göre sütün tek başına çürüğe neden olma ihtimali oldukça düşüktür. Bununla birlikte bebeğe biberon içerisinde bal, pekmez gibi bir tatlandırıcı ile karıştırılmış sıvı verilmesi bebeklerde biberon çürüğü olarak adlandırılan çürüklerin görülme riskini artırabilir (5). Pedodontistlere göre biberon çürüklerini önlemenin en etkili yolu bebeği besledikten sonra bebeğin ağzının ve dişlerinin yumuşak bir bez veya gazlı bezle temizlenmesidir. Bebeğin dişleri tamamen çıktıktan sonra ise yumuşak uçlu bir diş fırçası yardımıyla bebeğin dişlerinin fırçalanması önerilir (5). Buna ek olarak henüz anne karnındayken bebeklerde emme refleksi gelişir. Bu durum bebeklerde parmak emme davranışının görülmesinin en önemli nedenlerindendir. Çocuklarda parmak emme alışkanlığının daimi dişler çıkmadan terk edilmesi gerekir. Uzun süre devam eden parmak emme alışkanlığı için bir pedondonti uzmanın yardım alınması önerilir.

Çocuğun süt dişlerinde çürük olması durumunda tedavi her zaman mümkün olmayabilir. Çürük süt dişleri çekilmeli mi? Bu soru ebeveynlerin pedodonti uzmanlarına en sık yönelttiği sorulardan bir tanesidir. Süt dişlerinde çürük olması durumunda diğer tedavi seçenekleri yetersiz kalırsa çocuğun süt dişinin çekilmesi gerekebilir. Dişin çekilmesi eksik dişin yarattığı boşluk sebebiyle diğer dişlerin diziliminde problem oluşması, çocuğun beslenmesinin olumsuz etkilenmesi, buna bağlı olarak gelişim sürecinin olumsuz etkilenmesi gibi durumlara neden olabilir. Bu nedenle çocuk diş hekimleri koruyucu diş hekimliği konusunda da uzman hekimlerdir. Uzman bir çocuk diş hekimi tarafından uygulanan başlıca koruyucu diş hekimliği uygulamaları şu şekildedir (6, 7):

Ağız hijyeni: Dişlerin yüzeyinde biriken plak ve bakteriler zamanla dişlerin çürümesine neden olabilir. Bu nedenle öncelikle ağız hijyeninin sağlanması gerekir. Dişlerden plağı uzaklaştırmaya yardımcı olan araçların başında diş fırçaları ve diş ipi gelir. Çocuklar için diş fırçası seçerken küçük başlı, kalın saplı fırçalar tercih edilebilir. Ebeveynlerin evde uygulayabileceği ağız hijyeni uygulamalarının yanı sıra çocukların ağız ve diş sağlığını korumak için pedodonti uzmanlarının da uyguladığı bazı yöntemler vardır. Çocuk diş hekimleri çocukların dişlerini bakterilerden arındırmak ve çürük oluşumunu önlemek için bazı koruyucu jeller kullanabilirler.

Florür uygulamaları: Çocuklarda diş çürüğüne neden olan faktörlerin başında bakteriler ve karbonhidratlar gelir. Çocukların dişlerini çürükten korumaya yardımcı olan başlıca faktörler ise tükürük ve florür gibi maddelerdir. Herhangi bir sebeple çocuğun dişlerindeki bakteri birikimi florürden fazla olursa diş çürükleri görülebilir. Bu nedenle çocuklarda koruyucu diş hekimliği uygulamaları denildiğinde ilk akla gelen koruyucu tedavi seçeneklerinden bir tanesi florür uygulamalarıdır. Florür diş minesini güçlendirmeye, dişteki mineral kaybını önlemeye yardımcı olabilir. Bu özelliği sayesinde dişte çürük oluşumunu önleyebilir. Flor uygulamaları pedodonti uzmanları tarafından jel ve vernik şeklinde uygulanabilir. Çocuk diş hekimleri florür uygulamasını 6 ayda bir tekrarlanması gereken basit bir işlem olarak değerlendirmektedir. İlave olarak doğal kaynaklardan da (et, çay, yumurta vb.) vücuda alınabilen bir element olan florür diş çürüklerinden korunmak amaçlı kullanıldığında insan sağlığı için risk oluşturacak miktarlarda değildir.

Fissür örtücü uygulamaları: Fissür örtücü uygulamaları çürük görülme riski bulunan çocuklarda dişleri çürüklerden korumaya yardımcı olan etkili yöntemlerden bir tanesidir. Azı dişlerinin üzerinde bulunan girinti ve çıkıntıların dolgu malzemeleri kullanılarak örtülmesi yoluyla yapılan fissür örtücü uygulamaları dişlerde besin birikimini önlemeye yardımcı olur. Daha pürüzsüz bir hal alan dişlerin fırçalanması için gerekli olan yüzey alanı elde edilebilir. Ek olarak fissür örtücü uygulamaları dişin güçlenmesine de yardımcı olabilir. Özellikle azı dişleri ilk çıktıkları zaman yeteri kadar sert değildir, bu durum göz önünde bulundurulduğunda fissür uygulaması uzun vadede dişlerde çürük oluşumunun engellemeye de yardımcı olabilir.

Koruyucu ve Durdurucu Ortodontik Tedaviler

Koruyucu ortodontik tedavi çeşitli sebeplerle ortodontik probleme neden olabilecek sorunu ortadan kaldırmaya yönelik uygulanan tedavilerdir. Koruyucu ortodontik tedavide amaç daimi dişler çıktıktan sonra uygulanabilecek ortodontik tedavi sürecini kolaylaştırmak veya tedaviye duyulan ihtiyacı ortadan kaldırmaktır. Diş hekimleri süt dişlerinin daimi dişlerin yer tutucusu olduğunu ifade etmektedir. Bu nedenle zamanından önce herhangi bir sebeple süt dişlerinin kaybedilmesi oluşan boşluğun yanındaki dişlerin boşluğa doğru kaymasına, buna bağlı olarak kalıcı dişlerin yerinin kapanmasına neden olabilir. Bu durumda dişlerin diziliminin olumsuz etkilenmemesi için yer tutuculardan faydalanılması gerekebilir. Yer tutucu adı verilen ortodontik apareyler süt dişinin kaybedilmesinin akabinde ortaya çıkan boşluğa yerleştirilir böylece boşluğun çevresindeki dişlerin boşluğa kayması engellenir. Yer tutucuların en önemli avantajı ileride oluşabilecek ortodonti tedavi ihtiyacını ortadan kaldırabilmesi veya tedavi sürecinin uzamasını engellemesidir

Ortodontik problemin oluşmasının engellenemediği durumlarda anomalinin ilerlemesini önlemeye yönelik durdurucu tedavi seçeneklerinin değerlendirilmesi gerekir. Bebeklerde ve çocuklarda parmak emme alışkanlığının olması ortodontik problemlerin ortaya çıkmasına neden olabilir. Durdurucu tedaviler kapsamında parmak emme alışkanlığı olan çocuğa bu alışkanlığını bıraktırmaya yönelik uygulamalar önemlidir. Bununla birlikte uzman çocuk diş hekimi gerekli görürse bazı dişlerin seri çekimine karar verebilir

Sağlıklı Beslenme Eğitimleri

Çocukların sağlıklı dişlere sahip olması çocukların iyi bir beslenme alışkanlığı edinmesi ile yakından ilişkilidir. Amerikan Pediatrik Diş Hekimliği Birliği (AAPD) bebeklerin 12 ay boyunca anne sütü tüketmesini önerirken Uluslararası Pediatrik Diş Hekimliği Birliği (IAPD) yenidoğan döneminde anne sütü tüketiminin çürük riskinin gelişimini engelleyebileceğini ancak 12 aydan sonra tüketilen anne sütünün çürük riskini artırıcı bir etkisi olabileceğini ifade etmektedir. Bazı çalışmalar gece beslenmesi sırasında biberon kullanımının da diş çürüğü riskini artırabileceğini göstermektedir. Emzirme veya biberonla beslenme sonrasında dişleri nemli bir bezle temizlemek, çocuğa su vermek önemlidir. Ayrıca uzmanlar bebeğe ilk doğum gününden önce biberon kullanımının bıraktırılması gerektiğinin de önemli olduğunu ifade etmektedir.

Şeker ve karbonhidrat içeren besinlerin aşırı tüketimi çocukların dişlerinin zamanla aşınmasına ve buna bağlı olarak çürük oluşumuna neden olabilir. Bu nedenle çocukların diş sağlığını korumak için öncelikle onların sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanmalarına yardımcı olunması gerekir. Pedodonti uzmanlarını katı gıdaya ilk geçildiği zamanlardan itibaren bebeğe şeker içeriği düşük gıdalar verilmesini önermektedir (10).

Çocukların Süt ve Daimi Dişlerinde Meydana Gelmiş Olan Çürüklerin Diş Tedavileri

Çocukların dişlerindeki problemler erken dönemde tedavi edilmezse ilerleyen dönemlerde daha ciddi sorunlara neden olabilir. Bu nedenle çocukların dişlerinin düzenli olarak alanında uzman bir çocuk diş hekimi tarafından kontrol edilmesi önemlidir. Çocukların süt dişlerinde meydana gelen çürükler tedavi edilmediğinde süt dişlerinin düşmesine, diğer dişlerin oluşan boşluğa doğru kaymasına neden olabilir. Bu durum daimi dişlerin çıkmasını engelleyebilir. Süt dişlerindeki çürükler erken dönemde fark edildiğinde dolgu gibi basit tedavi yöntemleri ile tedavi edilebilir. Buna ek olarak süt dişlerine kaplama uygulanması da mümkündür.

Günümüzde süt dişlerinin tedavisinde paslanmaz çelik ve zirkonyum olmak üzere iki çeşit kuron kullanılmaktadır. Metal renginde olan paslanmaz çelik kronlar genellikle arka dişlere uygulanır. Zirkonyum kronlar ise doğal diş rengine daha uygundur. Bu özelliği sayesinde estetik açıdan çocuğu iyi hissettirmesi için genellikle ön dişlere uygulanır. Bu kuronlardan hangisi tercih edilirse edilsin süt dişi kaplaması tek seansta gerçekleştirilebilir.

Çocuklarda kuron uygulamaları geniş çürüklerde başvurulan en etkili tedavi seçeneklerinden bir tanesidir. Kaplamalar dolgunun yapılamadığı veya dolgunun başarısının şüpheli olduğu durumlarda tercih edilir. Kaplama uygulamasından sonra açıkta diş yüzeyi kalmaz. Bu sayede yeniden çürük oluşması engellenmiş olur. Ek olarak süt dişinin düşme zamanı geldiğinde kaplamanın çıkarılmasına gerek olmaz, dişle birlikte kaplama da kendiliğinden düşer. Çocuk diş hekimliği uzmanları süt dişlerinin çekimini genellikle en son ihtimal olarak değerlendirirler. Daimi dişlerde oluşan çürüklerde ise gerekli olması halinde dişin çekilmesi gerekebilir. Bununla birlikte kanal tedavisi, dolgu tedavisi gibi tedavi yöntemleri de daimi diş çürüklerinde kullanılabilir.

Çocukların Süt ve Daimi Dişlerindeki Kanal Tedavileri

Özellikle süt dişlerinde görülen çürükler hızla ilerleyerek dişte pulpa adı verilen, damar ve sinirlerden oluşan canlı dokuya ulaşabilir. Bu durumda dolgu gibi tedavi yöntemleri yetersiz kalabilir. Kanal tedavisi sırasında dişteki enfekte olan pulpa dokusu çıkarılır ve kalan boşluk özel bir madde ile doldurulur. Bu sayede dişin enfekte olan kısmı çıkarılırken geri kalan kısmı korunmuş olur. Çocuklarda kanal tedavisi dişin durumuna göre birkaç seans sürebilir. Tedavi genellikle lokal anestezi yardımıyla gerçekleştirilmekle birlikte çocuğun diş tedavisi ile ilgili bir endişesi olması durumunda uzman hekim gerekli görürse genel anestezi de kullanılabilir (11).

Çocuklarda Sıklıkla Karşılaşılabilecek Düşme ve/veya Kazalar Sonucu Meydana Gelen Travma Almış ve/veya Kırılan Dişlerin Tedavileri

Günlük hayatlarında çocuklar düşme ve çarpma gibi kazalara sıklıkla maruz kalırlar. Bunlar gibi kazalar dişlerde travmaya neden olabilir. Çocuklarda yaygın olarak görülen diş problemlerinin başında dişlerde oluşan kırıklar gelir. Çocukta gelişen diş kırığının boyutuna ve derecesine bağlı olarak pedodonti uzmanı kaplama gibi tedavi seçeneklerinden faydalanabilir (12).

Çocuklarda zorunlu kalınan durumlarda süt ve daimi genç dişlerin çekimi ve diş kaymalarını önleyici yer tutucu tedavi teknikleri

Çocukların dişlerinde kırık ve çürük gibi problemlerin bulunması ve bunların başka türlü tedavisinin mümkün olmaması durumunda dişin çekilmesi gerekebilir. Süt dişleri çekildikten sonra çekim alanında bir boşluk oluşur. Oluşan boşluğun yanındaki dişler bu boşluğa doğru kayabilir. Diş kaymalarını önlemek için yer tutucu olarak bilinen apareyler kullanılır. Bu cihazların dişlerin doğru konumlanmasına yardımcı olabilir.

Spor yapan çocuklarda yaralanma ve/veya kazalara karşı önerilebilecek koruyucu ağız plaklarının tedavisi

Spor yapan çocuklarda yaralanmalarla sık karşılaşılabilir. Spor çocuğun bedensel ve zihinsel gelişimi açısından önemlidir. Ancak spor sırasında çocuğun zarar görmesini önlemek için bazı önlemler alınması gerekir. Ağız koruyucu plakların kullanılması bu önlemlerin başında gelir. Ağıza takılan özel bir ekipman olan koruyucu ağız plakları dişlerin zarar görmesini önlemeye yardımcı olabilir.

Çocuklarda diş eti hastalıklarından koruyucu tedaviler

Yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da diş eti hastalıklarının başlıca sebebi yeterli ağız ve diş hijyeninin sağlanmamasıdır. Çocuklarda diş eti hastalıklarını önlemeye yardımcı olabilecek bazı öneriler şu şekildedir (14):

Düzenli olarak diş hekimi tarafından profesyonel ağız ve diş temizliğinin yapılması,

Yaşına uygun diş macunu ve fırçası kullanılması,

Şeker ve nişasta içeriği yüksek gıdaları çocuğa vermekten kaçınmak

Çocuklarda kalıtımsal olarak meydana gelen problemlerin tedavileri

Bazı kalıtsal hastalıklar başta çürük olmak üzere dişlerde bazı problemlere neden olabilir. Diş eksikliği gibi problemler en yaygın rastlanan doğumsal anomaliler arasında sayılabilir. Ayrıca dişlerin yanlış konumlanması da çocukluk çağında sık karşılaşılan bir problemdir. Kalıtımsal diş problemleri erken dönemde tedavi edilmediğinde çiğneme ve konuşma bozukluklarına yol açabilir. Kalıtımsal problemlerin tedavisi alanında uzman pedodontistler tarafından planlanır. Kalıtımsal diş problemlerinin tedavisinde problemin çeşidine bağlı olarak diş teli, braket gibi ortodontik apareylerden faydalanılabileceği gibi gerekli olması durumunda cerrahi yöntemler de kullanılabilir (15). Ballıpınar Diş Kliniği uzman kadrosu çocuklarda meydana gelen her türlü diş probleminin tanı ve tedavisini başarı ile gerçekleştirmektedir.

Derin Çürüklere Bağlı Apse Oluşumu

Diş çürüklerinde erken tanı ve tedavi oldukça önemlidir. Aksi takdirde dişteki çürük damar ve sinirlerden oluşan canlı dokuya yani pulpaya ulaşabilir. Bu durumda derin çürüklere bağlı apse oluşabilir. Apse tedavi edilmezse ilerleyebilir, diğer dişlere ve diş etine yayılabilir. Bu nedenle derin çürüklere bağlı oluşan apsenin vakit kaybetmeden tedavi edilmesi gerekir. Apse tedavisinde çocuk diş hekimliği uzmanı öncelikle enfeksiyonu ortadan kaldırmaya yönelik ilaç tedavisi uygulayabilir. Ardından gerekli olması halinde kanal tedavisi uygulayarak pulpa dokusunu çıkarır ve dişe dolgu uygular. Çocuk diş hekimlerinin her zaman önceliği tedaviyle dişi ağızda tutmak olsa da dişin tedavi edilme durumunun aşıldığı zamanlarda dişin çekilmesi de gerekebilir.

Erken çocukluk çürüklerine bağlı (EÇÇ) ön üst kesicilerin çürümesi ve estetik kaygılar

Çocukların ön üst kesici dişleri onların sadece diş sağlığı açısından değil genel sağlıkları açısından da önemlidir. Üst kesici dişlerinde bir sorun olan çocuklar olması gerektiği gibi beslenemez, bu durum çocuğun gelişme sürecini de olumsuz etkiler. Buna ek olarak çocuğun ön üst kesici dişlerinde sorun olması çocuğu estetik açıdan da rahatsız edebilir. Erken çocukluk çürüklerine bağlı ön üst kesici dişlerdeki çürükler zirkonyum gibi doğal diş rengine benzeyen kaplamalar kullanılarak tedavi edilebilir. Böylece çocuklarda diş çürümesine bağlı oluşan estetik kaygıların önüne geçilebilir.

Erken çocukluk döneminde çok fazla çürük varlığı nedeniyle sedasyon ya da genel anestezi altında tedavi

Çocuklarda diş çürükleri tedavi edilmediği takdirde enfeksiyona ve diğer dişlerin zarar görmesine neden olabilir. Ancak her zaman çocukları bir diş hekimi koltuğuna oturtmak kolay olmayabilir. Bu durumda sedasyon veya genel anestezi uygulanması gerekebilir. Ebeveynler genellikle tedavinin genel anestezi altında yapılmasından endişe duysalar da steril bir ortamda, uzman hekimler tarafından genel anestezi yardımıyla gerçekleştirilen diş tedavileri tek seansta başarılı bir şekilde gerçekleştirilebilir.

Süt dişlerinde ya da daimi dişlerde meydana gelen renklenmeler

Bazı çocuklarda süt dişlerinde veya daimi dişlerde renklenmeler görülebilir. Bu renklenmelerin öncelikle çürük mü yoksa sadece renklenme mi olduğunun ayırt edilmesi önemlidir. Bu yüzden uzman hekimler tarafından muayene edilmesi şarttır. Dişlerdeki renklenmeler genetik yatkınlık, annenin hamilelik sırasında kullandığı bazı ilaçlar gibi sebeplerle ortaya çıkabileceği gibi kötü ağız hijyeni gibi sebeplerle de ortaya çıkabilir. Bazı çocuklarda diş rengi olması gerektiği gibi beyaz değildir. Siyah, turuncu-sarı, yeşil va mavi gibi farklı renklerde olabilen dişler çocuğu estetik açıdan rahatsız edebilir. Çocuklarda görülen diş renklenmelerinin tedavisinde ultrasonik tedavi yöntemleri riskli olabilir. Bunun yerine günümüzde genellikle polisaj adı verilen, renk açıcı bir jelin özel bir cihaz yardımıyla uygulandığı tedavi seçeneği tercih edilmektedir (16).

Süt Dişleri Neden Önemlidir?

 Süt dişi yani bebeğin ilk dişi bebek henüz annesinin karnındayken gelişmeye başlar. Bebek dünyaya geldikten sonra da dişlerin gelişimi devam eder. Çocukların ilk dişleri olan süt dişleri organik madde bakımından zengin olduğu için kalıcı dişlere kıyasla çürümeye daha eğilimlidir. Bu dişler zamanla dökülür ve süt dişlerinden geriye kalan boşlukta daimi dişler çıkar. Süt dişleri en geç ne zaman dökülür? sorusunun cevabı genellikle merak edilen konular arasında bulunur. Normal şartlarda tüm süt dişlerinin tamamı çıktıktan yaklaşık 3 yıl sonra çıkan diş üst kısmından aşınmaya başlar ve zamanla düşer (17). Süt dişlerinin dökülmesi 13 yaşına kadar devam edebilir (18). Süt dişlerinin dökülmemesi daimi dişlerin çıkmasını geciktireceğinden süt dişlerinin dökülmesinin geciktiği durumlarda uzman diş hekimine başvurulması önemlidir.

Süt dişlerinin en önemli görevi çiğneme fonksiyonu dolayısıyla bebeğin beslenmesini sağlamak olsa da gelecekte ortaya çıkacak kalıcı dişlere yer kazandırmak da süt dişlerinin en önemli görevidir. Bu nedenle süt dişlerinin mümkün olduğunca korunması gerekir (19). Süt dişlerinin kendiliğinden dökülmesi haricinde olan her türlü kayıp erken süt dişi kaybıdır ve yer tutucu denilen apareylerin uygulanması gerekmektedir.

Çocuklarda Diş Çürümesi

Çocuklarda en sık karşılaşılan ağız ve diş problemlerinin başında diş çürükleri gelir. Başta şekerli gıdaların fazla tüketilmesi olmak üzere çeşitli faktörler çocuklarda diş çürümesine neden olabilir. Diş çürüklerinin erken dönemde fark edilmesi için düzenli diş muayenesi önemlidir. Fark edilmeyen diş problemleri ilerleyen dönemlerde diş kaybına neden olabilir. Süt dişlerinin erken kaybedilmesi daimi dişlerin çıkma sürecinde problemlere neden olabilir. Çocuklarda diş çürümesinin nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

Yeterli ağız ve diş hijyeni olmamasına bağlı olarak ağızda bakteri ve plak birikimi,

Şekerli ve karbonhidratlı gıdaların aşırı tüketimi,

Florür içeriği düşük su tüketimi,

Olması gerekenden az tükürük üretimi

Çocuklarda diş çürümesi tedavi edilmezse dişin pulpa dokusuna ulaşabilir ve enfeksiyona neden olabilir. Bu durum diğer dişlerin de olumsuz etkilenmesine yol açabilir. Bu nedenle diş çürüklerinin erken dönemde tedavi edilmesi önemlidir.

Koruyucu Uygulamalar Nelerdir?

Pedodonti uzmanları tarafından uygulanan tedavilerin başında koruyucu uygulamalar gelir. Çocuklarda ağız ve diş sağlığının bir problem ortaya çıkmadan önce korunması önemlidir. Çocuklarda beslenme biçimi ve çürükler arasında yakın ilişki vardır. Çocuklardaki diş çürüklerinin önlenmesi için öncelikle ebeveynlerin çocuklarına sağlıklı ve şeker içeriği düşük bir beslenme alışkanlığı kazandırması önemlidir. Buna ek olarak bebeği besledikten sonra ağzının içini nemli, pamuklu bir bez ile silmek, bebeğe su içirmek de diş sağlığını korumaya yardımcı olabilir. Aynı zamanda çocuklara diş fırçalama alışkanlığı kazandırılması da diğer bir önemli noktadır. İlave olarak çocuk diş hekimleri tarafından uygulanan koruyucu uygulamalar da vardır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

Florür uygulaması,

Fissür örtücüler,

Kanal tedavisi,

Yer tutucular,

Kaplama uygulaması

Yukarıda sayılanlara ek olarak uzman bir diş hekimi tarafından çocuğun ağız ve diş temizliğinin düzenli olarak yapılması ileride ortaya çıkabilecek problemleri önlemeye yardımcı olabilir.

Fissür Örtücüler Ne İşe Yarar?

Fissür örtücüler dişlerin yüzeylerinde bulunan girinti ve çıkıntıları kaplayarak çiğneme sırasında yiyecek artıklarının bu boşluklara kaçmasını ve bakteri birikmesini engellemeye yardımcı olur. Çocuklarda süt dişlerinin erken dönemde kaybedilmesini önlemek önemlidir. Yapılan pek çok çalışmaya göre fissür örtücüler diş çürümesini önleme konusunda etkili bir yöntemdir (20). Ballıpınar Diş Kliniği uzman hekim kadrosu fissür örtücü uygulamalarını da başarı ile gerçekleştirmektedir.

Florür Uygulaması Nedir?

Florür diş minesinin güçlenmesine, buna bağlı olarak diş çürüklerini önlemeye yardımcı olur. Florür uygulamaları diş minesinin hem mineral kaybını engellemeye hem de yeniden minerallenmesini sağlamaya yardımcı olur. Flor uygulamaları jel veya vernik şeklinde uygulanabilir. Genellikle 6 ayda bir çocuk diş hekimleri tarafından uygulanabilen florür dişleri korumaya yardımcı olma konusunda başarılı bir uygulamadır.

Çocukların ağız ve diş sağlığı genel sağlık durumlarının korunması açısından da önemlidir. Siz de çocuğunuz ağız ve diş sağlığı için düzenli olarak uzman bir çocuk diş hekimini ziyaret etmeyi ihmal etmeyin. Ballıpınar Diş Kliniğinde uzman pedodontistler tarafından çocuklarda diş tedavisi ve tanısı ile ilgili her türlü konuda hizmet verilmektedir.